Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu

Sinir yaralanmaları rehabilitasyonu; yaranın iyileşmesi, motor hareketlerin geliştirilmesi, duyusal hassasiyetlerin azaltılması, duyusal kayıpların geri kazanılması ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığın sağlanması hedefiyle planlanan ve yürütülen ergoterapi sürecidir.

Elde median, ulnar ve radial sinir olmak üzere 3 ana sinir bulunmaktadır. Her bir sinirin duyusal bilgiyi beyne taşıdığı bölge ve motor hareketleri yönettiği kaslar birbirinden farklıdır. Bu nedenle yaralanan sinire göre elde meydana gelen duyusal ve motor hareket problemleri değişiklik göstermektedir.

Periferik sinir yaralanmalarından sonra;

• Sinirin inerve ettiği cilt bölgesinde hissizlik, duyu olmaması
• Karıncalanma, uyuşukluk, aşırı his ve hassasiyet, elin o bölgesini bir yere dokundurduğunda veya çarptığında ağrı ve aşırı his hissetme
• Motor hareketlerin yapılamaması
• Günlük yaşam aktivitelerin gerçekleştirilmesinde zorluk

hastaların yaşadıkları sorunlar arasında yer almaktadır.

Yaralanma ve eğer gerekli ise cerrahi sinir onarımından sonra en kısa süre içinde rehabilitasyona başlanmalıdır. Sinirlerin iletimi iki yönlüdür. Vücuttan ve çevreden gelen duyusal uyaranlar beyne taşınır ve beyinden gelen motor komutlar kaslara ve diğer yapılara iletilir. Bu nedenle sinir yaralanmalarından sonra hem duyusal hem de motor hareket problemleri meydana gelebilmektedir.

Rehabilitasyon sürecinde elde ve kolsa his yoksa veya azalmış his varsa Duyusal Yeniden Eğitim Teknikleri ile duyuların geri kazanılmasını hızlandırmak, eğer aşırı hassasiyet ve karıncalanma gibi anormal duyusal uyarım varsa Desensitizasyon (Duyarsızlaştırma) Eğitimi ile bu hislerin azaltılmasını sağlamak amacıyla duyusal el rehabilitasyonu çalışmaları yürütülmektedir.

Sinir Kesi Ne Zaman İyileşir?

Periferik sinir yaralanmalarının iyileşmesi, kaybolan duyuların geri kazanımı, karıncalanma ve hassasiyet gibi anormal duyusal hislerin giderilmesi, motor hareketlerin gerçekleştirilmesi, günlük yaşam aktivitelerinin bağımsız gerçekleştirilmesi süreçlerinin tamamıdır.

Kesi türü yaralanmalarında;

• Sinirin tamamının veya bir kısmının kesilmiş olması
• Yaralanmanın seviyesi; parmaklarda, elde veya kolda olması
• Yaralanan sinir
• Hastanın yaşı
• Ameliyat zamanı ve türü

gibi iyileşmeyi etkileyen birçok faktör bulunmaktadır.

Sinirin iyileşme hızı ortalama günde 1 mm olarak bildirilmektedir.

Sinir Yaralanmasından Sonra Uyuşma Ne Zaman Geçer?

Uyuşma, karıncalanma, aşırı hassasiyet gibi anormal duyusal uyarımlar sinir yaralanmasından sonra hastaların yaşadıkları sorunlar arasında yer almaktadır. Uyuşma, karıncalanma ve hassasiyet gibi hisler bireylerin günlük yaşantısını büyük oranda etkilerken rehabilitasyon sürecinde genellikle uygulamalar yetersiz olmaktadır. Desensitizayon eğitimi ile uyuşma, karıncalanma, aşırı hassasiyet, biri dokununca hissedilen aşırı ağrı ve rahatsızlık hissi azaltılmakta ve terapi uygulanmaktadır. Ülkemizde Desensitizasyon eğitimi uygulayan terapist sayısı azdır. Ergoterapim’de “Desensitizasyon eğitimi” ve “Duyusal Yeniden Eğitim” Uzman Ergoterapist Betül Yıldırım tarafından uygulanmaktadır.

Periferik Sinir Yaralanmasından Sonra His Geri Gelir mi?

Elde ve üst ekstremite  de meydana gelen sinir yaralanmalarında, yaralanmanın seviyesine göre hisler kısmen veya tamamen kaybolabilir. Birçok faktöre bağlı olan duyusal iyileşme sürecinde “Duyusal Yeniden Eğitim’in” Faz 1 ve Faz 2 evrelerine göre yapılan çalışmalar bulunmaktadır.

Kaybolan duyusal hisler her zaman % 100 geri kazanılmasa bile duyusal iyileşmenin maksimum düzeye ulaştırılması amaçlanmaktadır.  Duyusal yeniden eğitim uygulanmayan bireylerin duyularının geri kazanılması oldukça zordur. Bu nedenle uzman bir terapist tarafından rehabilitasyon alınması gereklidir.

Sinir Yaralanmalarında Rehabilitasyona Ne Zaman Başlanmalı?

Sinir yaralanmalarından sonra el rehabilitasyonu terapist ve hekim ile birlikte yönetilmektedir. Hekimin uygun gördüğü en kısa süre içinde el rehabilitasyonu tekniklerine başlanmalıdır. Tendon yaralanmaları gibi bazı yaralanma türlerinde erken dönemde rehabilitasyona başlanarak yapışıklığın ve kontraktürün engellenmesi amaçlanmaktadır. Ancak bu tarz erken dönem rehabilitasyon süreci mutlaka uzman terapistler tarafından yapılmalıdır. Çünkü bu dönemde yapılacak yanlış müdahaleler iyileşme sürecini olumsuz yönde etkileyebilir hatta tendon kopmalarına neden olabilir.

Sinir Yaralanmalarında İyileşmeyi Etkileyen Faktörler Nelerdir?

• Sinir iyileşmesini etkileyen en önemli faktör yaralanma türüdür. Ezilme, kesilme, tümör, silahlı yaralanma, enfeksiyon, sinir sıkışmaları sinir yaralanmasına neden olan yaralanma türleri arasındadır. Tam sinir kesisi seddon ve sunderland periferik sinir yaralanması sınıflandırılmasına göre en zor iyileşen ve tam iyileşmenin en zor olduğu yaralanma türüdür.
• Hastanın yaşı sinir iyileşmesindeki önemli faktörlerden bir diğeridir. Genellikle çocuklarda tam iyileşme gözlenirken yaş arttıkça iyileşme süresi uzamakta ve fonksiyonel iyileşme yavaşlayabilmektedir.
• Sinir onarım zamanı iyileşme üzerinde çok etkilidir. Yaralanmadan kısa bir süre içinde cerrah tarafından gereken sinir onarımı yapıldığında iyileşme süreci de etkilenmektedir.
• Sinir onarımda kullanılan cerrahi yöntem
• Eşlik eden başka yaralanmaların varlığı
• Rehabilitasyona başlama zamanı ve rehabilitasyona uyum
• Hastanın sigara kullanımı

Çocuklarda Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu

Çocuklarda meydana gelen sinir yaralanmalarında genellikle tamamen iyileşme görülmektedir. Çocukların kognitif kapasitelerinin ve iyileşme seviyelerinin yetişkinlerden yüksek olması sinir yaralanmalarından sonra yüzde yüze yakın iyileşme sunmaktadır.

Periferik Sinir Yaralanmalarından Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Yaralanmadan sonra en kısa süre içinde cerraha başvurmak gereklidir. Sinir onarımı iyileşme üzerinde oldukça önemlidir.
• Duyusal problemler, koruyucu duyunun kaybına da neden olur. Sinir yaralanmalarından sonra hastalar his olmayan bölgelerini yakmamaları, kesmemeleri ve zarar verici şeylere karşı korumaları konusunda hekimleri ve terapistleri tarafından uyarılmaktadır. Örneğin çaydanlık tutarken elin his olmayan bölgesini fark edilmeden çaydanlığa değdirilmesi sonucu oluşabilecek olan ciddi yanıklar iyileşme sürecini etkilemektedir.
• Yaralanan bölge ve uzuv genellikle korunmakta ve aktiviteleri azaltılmaktadır. Hekimin ve terapistin süreç içindeki yönlendirmelerine göre elin ve yaralanan uzuvların günlük yaşam aktivitelerine katılımının arttırılması iyileşmeyi etkileyen faktörler arasındadır. Kullanılmayan kısımların gelişimi daha yavaş olmaktadır.
• Rehabilitasyon sürecine en kısa sürede başlanmalı, terapilere zamanında gidilmeli ve verilen ev çalışmaları düzenli olarak yapılmalıdır.

Ergoterapim’de El Yaralanmalarında Ergoterapi

Ergoterapim Merkezimizde el yaralanmalarından sonra el rehabilitasyonu teknikleri  uygulanmaktadır. Tendon ve sinir yaralanmaları değerlendirme ve randevu için iletişime geçebilirsiniz.