El yaralanmalarında eldeki duyusal iyileşme yaralanmanın türüne, onarım zamanına, kişinin yaşına, etkilenen sinire, yaralanma seviyesine göre değişmektedir.
Duyarlılığı olmayan el, genellikle işlevsiz bir eldir (Lundborg ve Rosen, 2007).
El yaralanmalarından sonra elin motor hareketlerine, tendonların ve kasların iyileşmesine ve geliştirilmesine yönelik yoğun bir el rehabilitasyonu çalışmaları sürdürülmektedir. Ancak eldeki duyuların (hislerin) azalmasına, hislerin geri kazanılmana yönelik çalışmalar oldukça azdır.
Yaralanma türü eldeki his kaybını ve ele hislerin geri gelmesi sürecini etkilemektedir. Örneğin bir bası yaralanmasında bazı durumlarda sinir iyileşmesi kendisi gerçekleşmektedir ve bazı yaralanma seviyelerinde tam iyileşme meydana gelmektedir. Ancak kesi yaralanmalarında, silahlı yaralanmalarda sinirin iki ucu birbirinden tamamen ayrıldığında eldeki his kaybı daha fazla olmakta ve iyileşme için özel protokollerin uygulanması gerekmektedir.
Eldeki median ve ulnar sinir yaralanmalarından sonra duyusal el rehabilitasyonuna en kısa süre içinde başlanması gereklidir. Bazı yaklaşımlarda elde dokunma duyusu hissedilmeye başlayana kadar müdahale yapılmamakta. Ancak elde dokunma duyusunun hissedilebilmesi süresini hızlandırmak içinde Duyusal Yeniden Eğitim protokolünün metotları bulunmaktadır ve en kısa süre içinde rehabilitasyona başlanmalıdır.
Sinir Onarımından Sonra Ele His Ne Zaman Gelir?
Yetişkinlerde önkol seviyesinde tam sinir kesisi onarımından sonra, parmaklarda 6 aya kadar hiçbir duyu hissedilemeyebilir. Fonksiyonel iyileşme 7 yıla kadar sürebilir. Periferik sinir yaralanması onarımı sonrası duyusal iyileşmede en iyi sonuçlar 5-10 yaş aralığındaki çocuklarda görünmektedir ve 18’li yaşlardan sonra iyileşme azalmaktadır. Genç beyin, değişime karşı daha plastiktir ve yeni bilgileri kolayca öğrenmeye programlıdır.
Elde His Kaybı Düzelir mi?
Elde meydana gelen his kaybının neden oluştuğunun belirlenmesi gereklidir. Karpal tünel gibi sinir sıkışmalarına bağlı olarak elde his kaybı, karıncalanma ve hassasiyet durumu oluşuyorsa el cerrahı tarafından gerekli müdahale yapılması gerekebilir. Sinire olan bası kalktığında, basının siniri ne kadar etkilediğine göre sinirin iyileşmesi değişiklik gösterir.
Kesi yaralanmaları gibi sinirin bütünlüğünün bozulduğu yaralanmalarda sinir onarımı yapıldıktan sonra duyusal yeniden eğitim çalışmaları ile ele maksimum duyarlılığın kazandırılması amaçlanmaktadır.
Kliniğimizde Duyusal El Rehabilitasyonu
İstanbul dabulunan Ergoterapim Ergoterapi ve Gelişim merkezinde el rehabilitasyonu çalışmaları yapılmaktadır. Eldeki duyu kaybının giderilmesi ve duyusal geri kazanım için Duyusal Yeniden Eğitim, elde hissedilen rahatsız edici yoğun hislerin, karıncalanma ve uyuşma hislerinin giderilmesi için Desensitizasyon Eğitimi uygulanmaktadır.
1Yorum
Derya
22 Eylül 2022Ne kadar yararlı bilgiler paylaşmışsınız. Yazılarınızı büyük bir zevkle okuyorum. Yeni yazılarınızı da heyecanla bekliyorum.