Tendon yaralanmalarında el rehabilitasyonu; iyileşmeyi hızlandırmak, onarılmış tendonu korumak, tendon yapışmasını önlemek, eklem hareket açıklıklarını korumak ve günlük yaşam aktivitelerinde oluşacak bağımlılığı engellemek amaçlamaktadır.
El ile yapılan aktiviteler, fleksör ve ekstansör kasların dengeli ve iyi ayarlanmış çalışmaları ile sağlanmaktadır. Bu nedenle oluşan tendon yaralanmaları bireylerin yaşantısını kısıtlar ve tedavi edilmezse ömür boyu süren sorunlara neden olur.
Fleksör Tendon Yaralanmaları Rehabilitasyonu
Elin iç tarafı olan volar yüz anatomik ve fonksiyonel olarak zonlara ayrılmıştır. Eldeki zonlardaki yaralanmalarda etkilenim ve terapinin seyri farklılık göstermektedir.
Fleksör tendon yaralanmalarında ameliyattan sonraki el terapisinde öncelikli hedef tendonun kopmadan en iyi şekilde kayması ve parmaklarda aktif eklem hareket açıklığının sağlanmasıdır. Cerrahi onarım sonrası fleksör tendonların hareket ettirilmesinin tendonun dayanıklılığını arrırdığı, tendonun kayışını arttırdığı ve yapışkanlığı azalttığı gösterilmiştir. Ancak yaralanma seviyesi, yaralanma türü hastalara ameliyat sonrası immobilizasyon uygulanıp uygulanmayacağı, kaçıncı haftada eklemin kaç derece hareket ettirileceği el terapisti tarafından belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Eğer yaralanmadan sonra bilinçsiz hareket ettirilirse tendonda kopma meydana gelebilir. Bu nedenle el cerrahının ve el terapistinin kontrolünde hareket sağlanmalıdır.
Fleksör Tendon Tamirinden Sonra El Rehabilitasyon Protokolü
- Erken dönem: 1-4 hafta
- İmmobilizasyon
- Erken mobilizasyon
- Erken pasif mobilizasyon ( Modifiye Duran Protokolü ve Kleinert Protokolü)
- Erken aktif mobilizasyon
- Erken ara dönem: 4-6 hafta
- Ara dönem: 6-8 hafta
- Geç dönem: 8-12 hafta
Ekstansör Tendon Yaralanmaları Rehabilitasyonu
Ekstansör tendonlar derinin hemen altında, yumuşak dokunun az olduğu elin sırt bölgesinde konumlanmaktadır. İyileşme ve rehabilitasyon sürecinde yapışıklığın oluşumu fleksör tendon yaralanmalarından daha fazladır. Ancak meydana gelen yapışıklık daha az kısıtlayıcıdır.
Ekstansör tendon yaralanmalarında, yaralanmanın hangi zonda olduğuna göre uygulanacak terapi protokolü değişmektedir. Eldeki zonlara göre uygulanacak immobizasyon ve mobilizasyon süreçleri haftalara ve yaralanmaya göre düzenlenmektedir.
Fleksör ve ekstansör tendon yaralanmalarında el rehabilitasyonu ile iyileşmenin arttırılması, tendonların yapışmaması, eklem hareketlerinin kaybolmaması ortak amaçlardır. En kısa sürede cerrahi onarım yapılmalı ve en kısa sürede el terapisine başlanmalıdır. Yaralanmadan sonraki iyileşme sürecinde el cerrahı ve el terapistinin koordineli çalışması iyileşmeyi hızlandıran ve fonksiyonelliği arttıran önemli etmenler arasında yer almaktadır.
Değerlendirme ve el rehabilitasyonu için RANDEVU AL.