Sinir sistemi, beyinden gelen iletilerin vücut bölgelerine taşınması ve vücut bölümlerinden gelen uyarıların beyne taşınmasını sağlayan ileti sistemidir. Bu çift yönlü ileti sisteminde motor sinirler ve duyusal sinirler bulunur. Motor sinirler beyinden kaslara iletileri taşıyan ve hareketlerin kontrolünü sağlayan sinirlerdir. Duyusal sinirler ise vücut bölgelerinden ağrı, sıcaklık, basınç, dokunma hissi gibi duyusal uyaranları beyne taşıyan sinirlerdir.
Sinirler; gerilme, basınç, kesilme, kırık ve tümör yoluyla yaralanabilir. Yaralanma sonrası, hasarın büyüklüğüne göre, kaslara beyinden gelen iletiler iletilemez ve fonksiyonlar yapılamaz, vücudun çeşitli yerlerinden alınan duysal uyaranlar beyne iletilemez.
Periferik sinir yaralanmalarında iyileşmeyi etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Aynı seviyede, benzer şekilde yaralanmış bir sinir aynı cerrah tarafından aynı teknik ile onarılsa bile iyileşme seyri değişiklik göstermektedir. Yaş, onarım zamanı, yaralanan sinirin tipi, yaralanmanın seviyesi, yaralanma türü, kognitif beyin kapasitesi eldeki periferik sinirin iyileşmesini etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.
Periferik sinir yaralanmalarında iyileşmeyi etkileyen faktörlere bağlı olarak, sinir tüpleri içinde fibrillerin günde ortalama 1 mm ilerlediği belirtilmektedir. Bu nedenle hasarın son organa uzaklığına bağlı olarak 1-2 ay ile 6-8 ay arasında iyileşme sürebilir.
Periferik Sinir Yaralanmasından Sonra Rehabilitasyon
Periferik sinir yaralanması olan hastalarda, motor ve duyusal fonksiyonların değerlendirilmesi ve buna uygun terapi programının oluşturulup rehabilite edilmesi el rehabilitasyonundaki temel amaçlardır.
Sinir Onarımı Sonrası Rehabilitasyonda Hedefler;
- Tamiri yapılan dokuları korumak
- Motor ve duyusal fonksiyonları korumak ve geliştirmek
- İyileşmeyi hızlandırmak
- Fonksiyonel iyileşmeyi sağlamak
- Eklem hareket açıklığını korumak ve geliştirmek
- Cerrahi öncesi ve sonrası bakımı sağlamak
Sinir yaralanmalarında el rehabilitasyonu akut dönem, iyileşme dönemi ve kronik dönem olarak ayrılabilir.
- Akut dönem yani cerrahi sonrası dönemde, onarılmış siniri ve dokuları korumak, ikincil yaralanmaları engellemek, eklem hareket açıklıklarını korumak temel hedeflerdir. Cerrahi onarımdan hemen sonra onarılan sinirin gerilmemesi ve sinirin kopmadan korunması amacıyla immobilizasyon dönemi geçirilir. İmmobilizasyon sonrasında ise, bu sürede kaybolan eklem hareket açıklıklarının kazanılması, fonksiyonun arttırılması, ve korucuyu önlemlerin hastaya aktarılması amaçlanır.
- İyileşme döneminde motor ve duyusal iyileşmenin seyrine göre terapi programı belirlenir. Kas gücünün takibi, kasın atrofiye gitmesinin önlenmesi veya yavaşlatılması, duyuların iyileşmesinin takibi ve terapisi bu dönemin temel amaçlarındandır. Sinir yaralanmalarından sonra görülen disestezi (aşırı hassasiyet, duyarlılık, ağrı hissi) için desensitizasyon (duyarsızlaştırma), eldeki kaybolan duyuların tekrar kazanılması için duyusal yeniden eğitim terapisi uygulanmalıdır.
- Kronik dönem iyileşme yönündeki ilerlemelerin azaldığı yada bittiği, fonksiyonel kısıtlılıkların kaldığı dönemdir. Bu nedenle kişisel bakım, iş ve üretime yönelik aktiviteler gibi tüm günlük yaşam aktivitelerindeki fonksiyonların bağımsızlaştırılması için kompanzasyon teknikleri eğitimi, yardımcı teknik ve cihazların kullanımı hastaya öğretilir.
Kliniğimizde El Terapisi Hizmeti
İstanbul ERGOTERAPİM – Ergoterapi ve Gelişim Merkezimizde uzman el terapisti tarafından sinir yaralanmalarından sonra el rehabilitasyonu uygulanmaktadır. Sinir yaralanmalarında el rehabilitasyonu randevu ve bilgi almak için tıklayın.
