Parkinson hastalığı, beyinde yer alan substansiya nigradaki dopaminerjik nöronların kaybı ile karakterize, ilerleyici bir nörolojik hastalıktır. Parkinson ve ergoterapi çalışmaları ile hastalık ilerledikçe bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılımlarında yaşanan güçlüklerin giderilmesi amaçlanmaktadır. Ergoterapistler parkinson hastalarının bağımsızlığı için önem taşıyan günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirmesini ve terapinin planlamasını yapar.
Parkinson Hastalığının Sonuçları
Vücut İşlevleri ve Hareketle İlgili Fonksiyonlarda Bozulmalar
- vücut hareketlerinde azalma
- titreme
- sertlik
- duruş ve denge bozuklukları
- yorgunluk/azalmış dayanıklılık
- depresyon
- anksiyete bozukluğu
- ilgisizlik, hisszlik, duygusuzluk
- demans
- görsel-uzaysal bozukluklar
- obsesif kompulsif davranış
- uyku bozuklukları
- konuşma bozuklukları, dizartri
- yutma bozuklukları
- kabızlık, kilo kaybı.
- üriner bozukluklar
- cinsel işlevlerdeki bozukluklar
- ortostatik hipotansiyon
- koku alma duyusunda azalma
- bulanık görme, çift görme
- parestezi
- ağrı
- artan terleme, aşırı sebum üretme
Aktivite Bozuklukları
- postürü korumak ve kendini konumlandırmak
- yürüyüş ve transferler
- nesnelere ulaşmak, kavramak, manipüle etmek
- aktivite performansını sürdürmek
- dikkat ve görevi zamanında organize etmek
- nesneleri ve mekanı düzenlemek
- sözlü ve sözsüz iletişim
- kişisel bakım aktiviteleri
- temizlik
- mesleki aktiviteler
- serbest zaman aktiviteleri
Parkinson hastalığı temel olarak hareket bozukluğu olarak tanımlansa da kognitif bozuklukları, nöropsikiyatrik durumları ve otonomik problemleri kapsayan semptomlar da en az motor semptomlar kadar hastanın bağımsızlığını engelleyen sonuçlarıdır.
Parkinson Hastalığında Ergoterapi Uygulamaları
Ergoterapistler, bireylerin sağlığını ve refahını geliştiren uzmanlardır. Parkinson ve ergoterapide birincil amaç, hastaların yapmak istedikleri, ihtiyaç duydukları ve yapmaları beklenen aktivitelere katılım sağlamalarıdır.
- HAREKETLİLİK: Hastaların yürürken ve ayakta dururken dengede kalabilmesini, yürüme sırasında dengesini bozan etmenleri yönetmesini, yürüme sırasında konuşması gerektiğinde durup konuşmasını öğretir. Ayrıca hastaların stabilizesini sağlamak için ani dönmeler olmadan yön değiştirmesini öğretir. Hareketliliği kontrol edebilmek için yürüme yardımcıları önerebilir ve ev içi düzenlemeleri yapabilir.
- DÜŞMELERİ ÖNLEME: Düşme riskini azaltmak parkinson hastaları için önemli stratejiler arasındadır.
- OTURMA VE AYAĞA KALKMA TRANSFERLERİ: Sandalyede, koltukta, tuvalette ve yatakta oturma pozisyonundan ayağa kalkma transferinde parkinson hastaları zorluk yaşayabilir. Uygun stratejiler ile birlikte yardımcı ekipmanlar ile hastaların transfer aktivitelerini yönetmelerini sağlamaktadırlar.
- YATAK İÇİ HAREKETLERİ: Yatakta dönme, pozisyon alma ve yataktan kalkmak için gerekli hareket yöntemlerini hastalara öğretmektedirler.
- POSTÜRAL DÜZENLEMELER: Ergoterapistler hastaların postürünün bozulduğunu fark edip kendi kendine düzetmelerini amaçlarlar.
- YEMEK YEME: Yemek yeme ve bir şeyler içme sırasında bireylerin dikkatinin daha az dağılması ve aktivitenin devam etmesi için gerekli yolları öğretebilirler. Beslenme aktiviteleri sırasında yaşanan sorunların giderilmesi için yardımcı ekipmanın gerekli olup olmadığını belirleyerek önerilerde bulunabilir.
- KİŞİSEL BAKIM AKTİVİTELERİ: Kişisel bakım aktiviteleri sırasında yavaşlamayı ve yorulmayı engelleyecek stratejiler öğretirler.
- EV İŞLERİ: Yemek hazırlama, ev işleri, alışveriş ve çoklu görevlerde yaşanabilecek bağımlılığı engellemek amaçlanmaktadır. Kavanozların daha rahat açılması için kavanoz açma aparatları, musluk açarken yaşanan zorluğun giderilmesi için aç-kapa musluklar gibi birçok ev işlerini kolaylaştırıcı ekipmanlar önerebilirler.
- YORGUNLUK YÖNETİMİ: Yorgunluk parkinson hastalarında sıklıkla görülen bir bulgudur. Dik durma çabası, verimsiz hareketler daha çabuk yorulmalarına sebep olabilir. Ergoterapistler hastaların rutinlerini değerlendirerek görevleri öncelik sırasına koyarak aktivitelerdeki enerji seviyesine göre yeniden düzenlemektedir.
- EL YAZISI: Parkinson hastaların el yazılarında bozulmalar meydana gelebilir. Gerekli ipuçları ile hastaların el yazılarındaki bozulmalar önlenmektedir.
Kliniğimizde Parkinson Hastalarına Yönelik Nörolojik Rehabilitasyon Uygulamaları
ERGOTERAPİM – Ergoterapi ve Gelişim Merkezimizde parkinson hastalarına yönelik nörolojik rehabilitasyon uygulanmaktadır. Parkinson ergoterapi randevusu ile merkezimize başvuran hastaların değerlendirmeleri alınarak uygun terapi programı hazırlanır, hasta ve yakınları ile terapi süreci uygulanır. Nörolojik rehabilitasyon randevusu almak için tıklayın.