İnme hastalarında kognitif rehabilitasyon ve ergoterapi, bireylerin kognitif işlevlerinde ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlandıkları fonksiyonların terapi edildiği müdahaleleri ifade eden rehabilitasyondur.
İnme (felç); beyne kan akımını sağlayan damarlardan biri veya bir kaçının aniden tıkanmasına bağlı olarak, beyne giden kan akımının yavaşlaması ya da durması sonucunda ortaya çıkan bir tablodur. İnme, dünya çapında ikinci ölüm nedenidir ve inmeden kurtulanların %53.4’ü inme sonrası kognitif bozukluk ile baş etmektedir. Felç sonrasında sıklıkla hareketlerin yapılamaması, yürüyememek, ellerde istenilen hareketlerin gerçekleştirilememesi gibi fiziksel problemler akla gelmektedir. Ancak kognitif işlev bozuklukları felç tablosunda bireylerin günlük yaşamını çok fazla etkileyen bir problemdir.
Hareketlerin yapılmasında kasların hareketleri, eklem hareket açıklıkları gibi fiziksel etmenler önemlidir. Ancak hareketlerin nasıl yapılacağı, neden ve ne zaman uygun hareketlerin yapılacağı gibi kognitif işlevlerde fonksiyonellik için önemli etmenlerdir.
Kognitif (biliş); hafıza, yönlendirme, dikkat, algılama, problem çözme, yargılama, konuşma, mantık ve planlama gibi işlevleri içerir. Günlük yaşam aktiviteleri gerçekleştirilirken hafıza, planlama, problem çözme gibi birçok kognitif işlev aktiftir. İnme sonrası kognitif işlevlerde yaşanan problemler bireylerin günlük yaşantısını büyük oranda etkilemektedir.
Felçten kaynaklanan hasar nedeniyle kognitif işlevler bozulabilse de, nöroplastisite beynin iyileşmesini sağlar. Spesifik olarak, beynin yeni sinir ağları oluşturmasına ve hasardan kurtulmak için kendini yeniden yapılandırmasına izin verir. Sık tekrar ile yapılan çalışmalarla beyin sinir yollarını geliştirir ve güçlendirir.
Ergoterapistler inme hastalarında kognitif rehabilitasyon da en uzman terapistlerdir. İnme sonrası ergoterapi uygulamaları hem bireylerin aktivitelerinde ve fonksiyonlarında yaşadıkları zorluklar üzerinde hem de kognitif işlevlerinde yaşadıkları bozukluklar üzerinde hazırlanmaktadır.
Tek taraflı ihmal olarak isimlendirdiğimiz tabloda; bireylerin görme sistemlerinde hiçbir problem yoktur fakat algı olarak baktıkları cisimlerin yarısını görmezler. Örneğin önünde bulunan tabağın yalnızca sağ tarafındaki yiyecekleri yer ve soldakileri bırakırlar çünkü sol tarafta ihmal söz konusudur ve birey sol kısmı görmez. Görme sistemi ile hiç bir alakası olmayan bu durum kognitif bir problemdir. Ve eğer bu durum düzeltilmezse bireyin günlük yaşam aktiviteleri oldukça etkilenecektir. Ev hanımı ise sildiği masanın bir kısmını silecek diğer kısmını silmeyecek, öğrenciyse defterin sadece belli kısmına yazı yazacaktır.
Felç sonrasında kognitif bozukluk yaygın olarak görülür ve bir kişinin kişisel bakım, beslenme ve duş gibi günlük aktiviteleri yapabilme yeteneğini etkiler. Ergoterapi, bireylerin maksimum düzeyde işlevsel bağımsızlığa ulaşmalarına yardımcı olmayı amaçlar. Bu yardımların arasında kognitif rehabilitasyonun önemi büyüktür.
Kliniğimizde İnme Sonrası Kognitif Rehabilitasyon
ERGOTERAPİM Ergoterapi ve Gelişim Merkezimizde Uzman Ergoterapist tarafından inmeli hastalarda kognitif rehabilitasyonda ergoterapi uygulamaları yapılmaktadır. İnme sonrası kognitif rehabilitasyonda ergoterapi randevusu alarak uygulanan müdahaleler konusunda bilgi alabilir, değerlendirme seansları ile bireylerin ihtiyaçlarına yönelik kognitif rehabilitasyon terapi programı oluşturabilirsiniz.
