Engelli Mutfak Ölçüleri ve Tasarımları
Engelli Mutfak Ölçüleri ve Tasarımları Nasıl Olmalıdır?
Ergoterapi, bireylerin bağımsız yaşamasını amaçlayan bir sağlık mesleğidir. Bireylerin yaşadığı evde bağımsız olması önemlidir.
Özellikle tekerlekli sandalye kullanan bireylerin ev düzenlemelerinin yapılması gereklidir. Mutfak işleriyle daha çok ilgilenen bayanlar için, mutfakta bağımsız olmak büyük önem taşır. Tezgahın boyu, tezgaha yaklaşabilme, musluğa uzanabilme, dolaplara erişim, ocağın kullanılabilmesi önemli hususlar arasındadır.
Engelli mutfak ölçüleri kişiden kişiye esneklik gösterir. Kişinin kullandığı tekerlekli sandalye, kişinin ev yapısı, kişinin istekleri engelli mutfak tasarımında dikkat edilmesi gerekenler arasındadır.
Engelli bireyler için belirlenmiş engelli mutfak ölçüleri dikkate alınmalıdır fakat düzenleme sırasında ergoterapistin değerlendirmesi daha büyük önem taşır. Ergoterapist mesleki bilgisi, kişinin değerlendirilmesi, belirlenmiş mutfak ölçüleri gibi unsurları dikkate alarak birey için en uygun mutfak düzenlemesini yapar.
Engelli Mutfak Ölçüleri ve Tasarımları
Engelli bireyler için ev ve çevre düzenlemelerinde ilk basamak kapının düzenlenmesidir. Kapıdan geçemeyen kişi için odaların, mutfağın, banyonun uygun olması bir şey ifade etmeyecektir. Kapının genişliği, kanat uzunluğu, kapının önündeki manevra alanı, kapı açıldığında kenar ve kapı kolu arasındaki mesafe, kapı kolunun yerden yüksekliği, kişinin kavramasına uygun kapı kolunun seçilmesi önemlidir.
Engelli mutfak ve tüm evin zemin yapısı çok önemlidir. Sadece tekerlekli sandalye kullanan bireyler için değil baston, yürüteç kullanan veya dengesini sağlamakta zorlanan bireyler içinde zeminin yapısı, halı kullanılıp kullanılamayacağı belirlenmelidir.
Eğer evdeki odalar arasında kot farkı varsa bu kot farkına yönelik kişi için düzenleme yapılmalıdır.
Engelli bireyler için mutfakta en çok dikkat edilmesi gereken husus ocak ve eviyedir. Tekerlekli sandalye kullanan bireyler ocak ve eviyeye yaklaşamadığı için zorluk çekmektedir. Engellilere uygun bir mutfak tasarımı için en ideal ocak ve eviye tasarımı altı boş tezgah üzerinde bulunanlardır. Böylece tekerlekli sandalyeyle dikey olarak ocağa yaklaşmak mümkün olacak ve bacak kısmı ocağın altında kalacaktır. Fakat tezgahın yerden yüksekliği kişiye uygun olacak şekilde tasarlanmalıdır. Kişi için yüksekliği fazla olan tezgaha uzanmak zor olacağı için yüksekliğin uygun ayarlanması önemlidir.
Tezgahlarda aynı ocaklar gibi engelsiz mutfak için önemlidir. Standart mutfak ölçülerinde tezgah yüksekliği yerden 90 santimetreye yakındır. Fakat tekerlekli sandalye kullan bireyler için tezgah yüksekliği yerden ortalama 80 santimetre yüksekliktedir. Ancak ideal bir mutfak için kişinin tekerlekli sandalyesine göre tezgah boyunun ayarlanması gereklidir. Özellikle küçük mutfaklarda tezgahların altının tamamen boş olması sağlanamayabilir, ancak en azından ocak ve eviye altındaki kısımın boş bırakılması önemlidir.
Dolap ve Çekmecelerin Uyumu
Engelli bireylere uygun bir mutfak için tercih edilecek dolap ve çekmecelerin alt kısmı tekerlekli sandalyenin ayakları için uygun tasarlanmalıdır. Bunun bir yöntemi dolapsız tezgah kısımları olduğu gibi, bir diğer uygulama da bütün dolapların alt kısmını yeterli yüksekliğe kadar boş bırakmaktır. Yeterli olan yükseklik ergoterapist tarafından kişiye özel belirlenir. Dolap raflarının dışarı çekilebilir, döndürülebilir olması da bir o kadar uygun bir tercihtir.
Engelli mutfak tasarımı için dikkat edilecek diğer husus elektrikli aletlerin yerleştirilmesidir. Özellikle bulaşık makinesi, fırın gibi eşyalar tezgahı üstü olarak edinilemiyorsa çevresinden ulaşım sağlanmalı ve o şekilde yerleştirilmelidir.
Prizler ve lamba anahtarları da mutfak yapısı ve kişiye göre uygun pozisyonlanmalıdır.
Bu yazımızda yer verdiğimiz hususlar engelli birey için temel teşkil edenlerdir. Fakat her kişi bireysel değerlendirileceği için, değerlendirmeler sonucunda kişiye özel bir mutfak tasarımı yapılır. Ergoterapistlerin mesleki bilgileri dahilinde engelli mutfak ölçüleri ve tasarımı kişiye özel belirlenir.
