Engelli Bireylere Nasıl Hitap Edilmelidir?
Engelli kelimesi hayatımıza girmeden önce ‘sakat, özürlü’ gibi kelimeleri kullanıyorduk. Fakat insanlar tarafından bu kelimelere yanlış anlamlar yüklenmesi engelli kelimesinin doğmasını neden oldu.
İnsanların birbirine özürlü diye hitap etmesi, küfür etmişçesine etki oluşturuyordu. Bu durumdan en çok etkilenenler ise engeli olan bireyler oluyordu.
Engel nedir? Engelli ne demektir?
Engel kelimesinin anlamı ‘bir işin gerçekleşmesini önleyen neden’ olarak geçiyor.
Herhangi bir aktiviteyi yapmasına neden olabilecek bir hastalığı, bir nedeni olan kişilerde de engel olduğu için bu kişilere engelli diyoruz. Fakat buradaki en büyük yanlışlık; engelli kelimesini kişinin tüm bedeni, tüm özellikleri, tüm yetenekleri için düşünüyoruz.
Görme engelli bireyin yaşamını az çok analiz etmeye çalışalım; Bir kişide göz tansiyon sorunu var ve bu hastalık sonucunda kişi görme yeteneğini kaybediyor. Ve bu kişiye hemen engelli kelimesi yapıştırılıyor. Bu kişi çok sağlıklı, çok zeki, tek bir problemi var oda göz tansiyonu hastalığı sonucunda görme aktivitesini gerçekleştirememesi. Bu kişiyi düşündüğümüz zaman kişide sadece görme aktivitesinde bir limitasyon vardır.
Bu kişi geçirdiği rahatsızlıktan dolayı görme aktiviterini yapamıyor fakat eğer bu kişinin hayatını düzene sokar, braille alfabesini öğretir, mesleğinde düzenlemeler yaparsak yaşamında engel oluşturmayız. Fakat bu kişiyi engelli kelimesinin altına sokarsak bu kişiyi toplumdan soyutlar, ötekileştirir ve elindeki diğer özelliklerini de köreltiriz. Aslında bu bireylerin önündeki en büyük engeller bizleriz. Bizim kişinin yaşamında oluşturduğumuz engeller, kişinin görmesinde kayıp olmasından daha büyüktür.
Bu durumun önüne geçmek için ne yapılmalıdır?
Mevcut engeli olan bireylerin çok büyük bir kısmı kendini eve kapatmış durumda. Bu durumun önüne geçmek için öncelikler bireyin yaşamını düzenlemeli ve bireylerin bağımsız olmaları sağlanmalıdır. Bunun için öncelikler bireyin ev içerisindeki kendine bakım aktiviteleri ve günlük yaşam aktiviteleri düzenlenmeli ve bağımsızlığı sağlanmalıdır. Bunun için bireylerin mutlaka ergoterapiste danışması gereklidir.
Kişiyi günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız hala getirdikten sonra eğer kişi isterse, mesleki rehabilitasyon ile iş sektörüne sokulması gereklidir. Çünkü bireyler hayatlarını sürdürmek için çalışmalı ve para kazanmalıdır. kişilerin önceden meslekleri varsa bu meslekler değerlendirmeli, eğer kişilerin mesleği yoksa kişilik özelliklerine göre yeni meslekler bulunmalıdır. Şuanda Ankara Hacettepe Üniversitesinde Mesleki Rehabilitasyon Merkezinde ergoterapistler kişilere mesleki rehabilitasyon uygulamaktadır.
Mevcut engelleri aşmak için mutlaka ergoterapiden destek alınması gereklidir. Çünkü aşılmayacak hiçbir engel yoktur. Engelli bireylerin evde oturup kendilerini toplumdan soyutlamaları engeli aşmak yerine engeli çoğaltır.
Ergoterapi nedir? başlıklı yazımızı okuyarak ergoterapiyi daha yakından tanıyabilirsiniz.