Çocuklarda Parmak Ucu Yürüme
Kaslardaki tonus artışı, serebral palsi ve gelişim geriliği gibi eşlik eden tanı veya duyusal bütünleme bozuklukları nedeniyle çocuklarda parmak ucu yürüme gözlenebilir.
Normal yürüme paterni topuk vuruşu ile başlar, ayağın yere tam teması (orta duruş), parmak ucuna geçiş ve ayağın yerden kaldırılması şeklinde topuktan parmak ucuna doğru ilerleyen bir yay gibi gerçekleşir. Parmak ucu yürüme durumunda ise çocuklar yalnızca parmak uçlarına basarak yürüme gerçekleştirirler.
Bebeklerin ayaklarına dikkat ettiğimizde ayak altları düzdür, ayak arkları henüz oluşmamış, kaslar ve kemikler şekillenmemiştir. Yürümeye başlayınca ayağa binen yük ile birlikte ayakta arklar oluşmakta, kemik ve kaslar gelişmektedir. Hatta çocukların yürümeye başlayınca ortopedik ayakkabı giydirilmesinin önerilmemesinin sebebi de budur. Ayak arkları ve ayak yapısı sert zemine binen vücut ağırlığına göre şekillenmektedir.
İki ayak üzerinde dengeli bir şekilde ayakta dururken, vücuttan gelen yükün %50’sini topuk kemiği diğer %50’sini ise tarak kemikleri taşır. Tarak kemiklerine binen yükün büyük bir kısmı ise baş parmak eklemine aktarılır.
Yürürken ise yürüme paternindeki ayak hareketlerine göre topuktan başlatıp parmak uçlarına doğru bir yük aktarımı olur. Parmak ucu yürüyen çocuklarda normalde yürürken ayakta oluşan patern oluşmayacak ve ayak yapılarına dengesiz yük dağılımı meydana gelecektir. Bu durumun uzun süreli yaşanması durumunda çocukların ayak yapılarında, bacak kaslarında ve diğer vücut yapılarında değişimler meydana gelecektir. Parmak ucu yürüme pozisyonunda ağırlık merkezide değişeceği için yalnızca vücut yapılarında bir değişiklik değil vücudun denge sisteminde de değişimler gözlenecektir.
Parmak ucu yürümelerinde en uygun müdahale için öncelikle nöroloji hekimi ve ortopedi hekiminin muayenesi gereklidir. Mevcut risk faktörleri belirlendikten veya elendikten sonra en uygun müdahale programı belirlenmelidir. Eğer çocuklarda kaslarda tonus artışı yoksa, serebral palsi veya gelişim geriliği gibi bir tanı bulunmuyorsa duyusal problemler ergoterapistler tarafından değerlendirilmelidir. Ergoterapistlerin görev tanımı nedir yazımıza göz atmanızı öneriyoruz!
Çocuklarda duyusal bütünleme bozukluğu sebebiyle parmak ucu yürüme varsa aslında parmak ucu yürüme buz dağının görünen kısmıdır. Buz dağının görünmeyen kısmında fark edilmemiş ancak çocuğun yaşantısını etkileyen başka sorunlarda yaşanıyor olabilir. Örneğin çocuk duyusal arayış sebebi ile parmak ucu yürüyorsa belki de bu çocuk dikkat dağınıklığı sorunu da yaşıyor olabilir. Bu nedenlerden dolayı mutlaka uzman hekimler, fizyoterapistler ve ergoterapistlerin değerlendirmeleri oldukça önemlidir.
Parmak ucu yürümenin nedenleri arasında “duyusal hassasiyet” sıklıkla karşımıza çıkan bir açıklamadır. Ancak duyusal bütünleme bozuklukları arasında yalnızca duyusal hassasiyet değil duyusal arayışta parmak ucu yürüme davranışının nedeni olabilir.
Duyusal Arayış Nedeniyle Parmak Ucu Yürüme
Duyusal arayışı olan çocuklarda koltuk tepelerinde, yemek masasının üzerinde veya yüksek herhangi bir yerlerde gezme, zıplamak isteme, uzun süre oturarak yapması gereken aktivitelerden kaçınma, daha çok hareketli oyunlar oynama gibi davranışlar gözlenebilir.
Duyusal arayışı olan çocuklar parmak ucu yürüme pozisyonunda hem yerçekimine karşı kendilerini yükselterek hem de bacak kaslarını kasarak kendilerine duyusal girdi sağlamış olurlar. Eğer duyusal arayış sebebi ile parmak ucu yürümesi olan bir çocuğa yanlış değerlendirme ve tanı sebebiyle duyusal hassasiyet kaynaklı bir terapi uygulanırsa hedeflenen gelişim gözlenmeyecektir.
Duyusal Hassasiyet Nedeniyle Parmak Ucu Yürüme
Duyusal hassasiyeti olan çocuklarda saç kestirmek istememe, çorap giyinmek istememe, yüksek sesten kaçınma, yüksek ışıklı ortamlardan kaçınma veya gözlerini kapatma, yüksek yerlere çıkmak istememe, oturarak yapılan aktiviteleri tercih etme gibi durumlar gözlenebilir.
Duyusal hassasiyeti olan çocuklarda parmak ucu yürümenin sebebi yürürken ayak altında hissedilen duyulardan kaçınma eğilimi olabilir. Özellikle belli dokudaki yerlerde parmak ucu yürüme, çorabını çıkartma gibi durumlara neden olan duyusal hassasiyet çocukların parmak ucu yürümelerine neden olabilir.
Davranışsal Bozukluk Nedeniyle Parmak Ucu Yürüme
Önceden yaşanmış herhangi bir nedenden dolayı belli bir dönem parmak ucu yürümüş çocuklarda yürüme paterni parmak ucu yürüme şeklinde olduğu için bu çocuklarda ilerleyen dönemlerde parmak ucu yürümeye devam edebilir. Risk faktörleri elendikten, uzman görüşleri alındıktan sonra uygun rehabilitasyon uygulanmalıdır.
