Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği ( FIM ) takip eden rehabilitasyon süreci boyunca hastanın fonksiyonel durumunu değerlendirmek için kullanılan bir değerlendirme aracıdır. İnme , travmatik beyin hasarı , omurilik yaralanması veya kanser hastalarında kullanılabilir. Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği – FIM nedir?
Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçütü (FIM), Barthel İndeksi’nin (fonksiyonel bağımsızlığın bir diğer ölçütü) sorunlu olduğu ve eleştirilen duyarlılık ve kapsamlılık konularını ele almak için geliştirilmiştir. FIM, Birleşik Devletler’deki tıbbi sistemde kullanılmak üzere Uluslararası Engellilik, Engellilik ve Engellilik Sınıflamasına dayanan tek bir özürlülük sistemi sunmak amacıyla geliştirilmiştir.
FIM Motor ve Bilişsel olmak üzere iki alana ayrılıyor. Motor alanda 13, bilişsel alanda 5 maddede olan toplam 18 maddeden oluşuyor.
Motor Alan
1) Özbakım (6 madde)
- Yemek yeme
- Kişisel bakım
- Banyo yapma
- Üst gövdenin pansuman ve yara bakımı
- Alt gövdenin pansuman ve yara bakımı
- Tuvalet hijyeni
2) Tuvalet kontrolü(2 madde)
- Mesane kontrolü
- Bağırsak kontrolü
3) Transfer(3 madde)
- Yatak/ koltuk/ tekerlekli sandalye
- Tuvalet
- Küvet/duş
4) Yürüme Aktiviteleri (2 madde)
- Yürüme/ tekerlekli sandalye kullanma/koltyk değneği kullanma
- Merdiven kullanımı
Bilişsel Alan
5) İletişim (2 madde)
- Anlama
- Kendini ifade etme
6) Sosyal Biliş (3 madde)
- Sosyal etkileşim
- Problem çözme
- Hafıza ve bellek
Motor FIM için, küvet transferi, merdiven çıkmak en zorlayıcı öğelerdir. İnme hastaları için yemek yeme, bağırsak kontrolü en kolay öğelerdir.
Bilişsel FIM için, iletişim öğelerinin performansının başarılması kolayken, problem çözme en zor öğedir.
FIM Değerlendirmesi için Gereken Süre
FIM’in uygulanabilmesi için 30-45 dakika gereklidir.
FIM Puanlama Sistemi
FIM’deki her madde 7 puanlık Likert ölçeğinde puanlanır ve skor her maddenin gerçekleştirilmesi içi gereken yardım miktarını gösterir. 1=aktivitelerin tamamen bağımlı olarak yapıldığı 7= aktivitelerin birey tarafından bağımsız yapıldığını gösterir.
Değerlendirmeler kapasiteden ziyade performansa dayanmaktadır ve gözlem, hasta görüşmesi, telefon görüşmesi veya tıbbi kayıtlarla edinilebilir.
En son toplam puan oluşturulur ve bireylerin puanları 18-126 arasında değişir, burada 18 puan bireyin tamamen bağımlı olduğunu ve 126 tam bağımsızlığı temsil eder.
Motor ve Kognitif alanlar için alt skala skorları da hesaplanabilir.
Alt Ölçekler: FIM için iki alt ölçek vardır: Motor-FIM ve Bilişsel-FIM.
Eğitim
FIM, eğitimli ve sertifikalı bir değerlendirmeci tarafından yönetilmelidir.
FIM’in Avantajları
FIM, onaylanmış ve kabul görmüş bir ölçüttür.Klinik değerlendirmede öğe sayısı arttırıldığı ve her öğe için geniş yanıt alındığı için diğer değerlendirme testlerine göre daha ayrıntılı bilgi verir.
FIM’in Kısıtlılıkları
FIM’in güvenilirliği değerlendirmeyi yapan kişiye bağlıdır. Tek bir toplam skor kullanımı, hangi alanda bağımlılık olduğunu ifade etmediği için her öğenin puanına bakılmalıdır.
