Duyu Bütünlemenin Nöroanatomisi
Duyu bütünlemenin nöroanatomisi nedir? Bir çocuğun beyin gücü ne kadar ileri olursa olsun, organize olabilmek için, günlük fonksiyonların yerine getirilebilmesi için, eğer duyuları iyi bir şekilde çalışmıyorsa, zekanın tek başına yeterli olmadığını anlamak çok önemlidir. Çocuğunuzun gelişimi, düzgün çalışan duyusal işlenmeye bağlıdır. Okumayı öğrenemeyen, derslerinde başarılı olamayan, sürekli hareket etmek isteyen, iletişim kurma problemi yaşayan çocuğunuzun asıl problemi duyusal bütünleme bozukluğu olabilir. Bu yazımızda duyusal işlemlemenin mekanizmasını anlatacağız.
Duyu Bütünleme Nasıl Gerçekleşir?
Sinir sistemi üç ana bölümden oluşur. Birincisi periferik sinir sistemidir. Periferik sinir sistemi organlar ve kasların içinden geçer (gözler,kollar,ayaklar gibi). İkincisi otonomik sinir sistemidir. Otonomik sinir sistemi, kalp atışlarının, nefes almanın, sindirimin ve üremenin istemsiz fonksiyonlarını kontrol eder. Üçüncü bölüm ise merkezi sinir sistemidir. Merkezi sinir sistemi çok sayıda sinir, omurilik ve beyinden oluşur.
Duyuları öncelikli olarak hissetmemiz gereklidir. Örneğin parmağımıza bir diken battığında, parmağımızda bulunan nöronlar bu bilgiyi alır. Sinir boyunca omuriliğe taşınır ve beyin seviyesine duyu ulaşır. Parmaktan taşınan bilgi ile beyin; vücudun neresine, ne kadar derinlikte, ne kadar tehlikeli diken battığını öğrenir. Ardından beyinde bu bilgi işlenir ve uygun cevap oluşturulur. Cevap tekrar omurilik ve sinirlerle kaslara ulaştırılır ve uygun hareket meydana gelir.
Duyu bütünleme bozukluğu olan bireylerde öncelikli olarak bu mekanizmaların hangi kısmında ve hangi duyuların işlenmesinde sorun olduğu tespit edilmelidir.
Duyuların Beyinde İşlenmesi Nasıl Gerçekleşir?
Duyusal işlemede beynin dört önemli bölümü işlev görmektedir.
Bunlar;
- Beyin sapı
- Beyincik (Serebellum)
- Diensefalon (Ara beyin)
- Serebrumdur.
Duyularımız sadece görme, koklama, tat alma, duyma, dokunma değildir. Proprioseptif duyu, vestibüler duyu, açlık-tokluk, tuvalet ihtiyacının hissedilmesi, gibi birçok duyumuz vardır. Bu duyuların beyne ulaştığı ve yorumlandığı farklı alanlar vardır. Bu nedenle duyu bütünleme terapisi yapan kişilerin kapsamlı olarak nöroanatomi, fizyoloji ve nöroloji dersleri almış olması gerekmektedir.
Ergoterapistler lisans eğitimleri boyunca anatomi, nöroanatomi, nöroloji, fizyoloji, duyu-algı motor, duyu bütünleme terapisi derslerinde; bu yolları, bu yollarda meydana gelebilecek hasarları, hangi hasar için beynin hangi bölgesinin nasıl uyarılacağını, değerlendirme metotlarını, müdahale programlarını, hastalıkları detaylı olarak öğrenip uygulamaktadırlar.
